💡 مقدمه
در دنیای مدرن رایانش ابری، اصطلاحات متعددی شنیده می‌شود؛ از جمله Hybrid Cloud و Multi-Cloud. با اینکه این دو مفهوم شباهت‌هایی دارند، اما تفاوت آن‌ها برای انتخاب درست زیرساخت فناوری بسیار مهم است. در این مقاله به زبان ساده بررسی می‌کنیم که Multi-Cloud چیست، چه تفاوت‌هایی با Hybrid Cloud دارد و کدام برای کسب‌وکار شما مناسب‌تر است.
۱. Multi-Cloud چیست؟
به استفاده هم‌زمان از چند ارائه‌دهنده خدمات ابری (مانند AWS، Azure، Google Cloud و …) برای اجرای اپلیکیشن‌ها، ذخیره داده‌ها یا پردازش‌های ابری گفته می‌شود.
در این مدل، شرکت از ابرهای مختلف به‌صورت مستقل استفاده می‌کند، بدون اینکه الزاماً اتصال یا هماهنگی بین آن‌ها وجود داشته باشد.
✅ مثال واقعی:
یک شرکت ممکن است از Google Cloud برای ذخیره داده، از AWS برای پردازش یادگیری ماشین، و از Azure برای میزبانی وب‌سایت خود استفاده کند.
۲. تفاوت Multi-Cloud و Hybrid Cloud
| ویژگی | Multi-Cloud |
| تعریف | استفاده از چند ابر عمومی |
| اتصال بین سرویس ها | ممکن است وجود نداشته باشد |
| انعطاف پذیری | بسیار بالا |
| پیچیدگی پیاده سازی | وابسته به تعداد سرویس‌ها |
| هدف اصلی | تنوع ارائه‌دهندگان، پایداری بالا |
۳. مزایای Multi-Cloud
✅ افزایش دسترسی و پایداری: در صورت اختلال در یکی از ارائه‌دهندگان، سیستم از بقیه سرویس‌ها استفاده می‌کند.
اگر یکی از ارائه‌دهندگان خدمات ابری دچار اختلال یا قطعی شود (مثلاً AWS در یک منطقه قطع شود)، سیستم می‌تواند به‌سرعت از سرویس‌دهنده‌ی دیگر (مثلاً Azure یا Google Cloud) برای ادامه فعالیت استفاده کند. این ویژگی برای سرویس‌های حیاتی مثل اپلیکیشن‌های بانکی، فروشگاه‌های آنلاین یا سامانه‌های خدماتی که حتی یک دقیقه قطعی برای آن‌ها زیان‌بار است، بسیار مهم است.
✅ جلوگیری از وابستگی به یک ارائه‌دهنده (Vendor Lock-In):
بسیاری از شرکت‌ها وقتی فقط از یک سرویس‌دهنده ابری استفاده می‌کنند، بعد از مدتی به آن وابستگی فنی و ساختاری پیدا می‌کنند. مثلاً اگر اپلیکیشن‌هایشان به ابزارها یا ساختارهای خاص AWS وابسته شود، تغییر سرویس‌دهنده یا مهاجرت به پلتفرم دیگر بسیار زمان‌بر، پرهزینه و حتی غیرممکن خواهد بود.
استفاده از چند ابر به شرکت‌ها این آزادی را می‌دهد که بدون وابستگی، در صورت نیاز ارائه‌دهنده خود را تغییر دهند یا از بهترین خدمات هرکدام بهره ببرند.
✅ استفاده از بهترین خدمات هر پلتفرم (مثلاً هوش مصنوعی Google، دیتابیس‌های AWS و…)
Google Cloud: قدرتمند در حوزه هوش مصنوعی (AI) و تحلیل داده (BigQuery)
AWS: دارای ابزارهای قوی برای محاسبات ابری، دیتابیس‌ها، ذخیره‌سازی و امنیت
Azure: مناسب برای سازمان‌هایی که زیرساخت‌شان بر پایه محصولات مایکروسافت است (مثل ویندوز سرور، Active Directory و…)
در مدل Multi-Cloud، شرکت‌ها می‌توانند بسته به نیازشان، از قابلیت‌های منحصربه‌فرد هر پلتفرم استفاده کنند؛ مثلاً:
و از Azure برای لاگین‌های امن و اتصال به سیستم‌های سازمانی استفاده کنند.
پردازش مدل‌های هوش مصنوعی را در Google Cloud انجام دهند،
داده‌ها را در AWS ذخیره کنند،
۴. چالش‌ها و ریسک‌ها
- مدیریت پیچیده: هماهنگی بین چند سرویس، کنترل هزینه و مانیتورینگ دشوارتر است.
- امنیت پراکنده: حفظ امنیت در چند محیط ابری نیازمند ابزارها و تخصص بیشتری است.
- هزینه‌ی پنهان: هزینه‌های انتقال داده بین ابرها یا تنظیمات خاص می‌تواند زیاد شود.
۵. چه زمانی از Multi-Cloud استفاده کنیم؟
- شرکت‌هایی که به دنبال پایداری بالا و عدم توقف خدمات هستند
- سازمان‌هایی با نیازهای تخصصی که یک ارائه‌دهنده به‌تنهایی پاسخ‌گو نیست
- استارتاپ‌ها و شرکت‌های بزرگ که استراتژی خروج از Vendor Lock-In دارند
۶. آینده Multi-Cloud در سال ۲۰۲۵
- طبق گزارش Flexera 2024، بیش از ۸۷٪ شرکت‌های بزرگ از استراتژی Multi-Cloud استفاده می‌کنند.
- شرکت‌های ایرانی نیز با محدودیت‌های تحریمی، به استفاده از سرویس‌های متعدد خارجی و داخلی روی آورده‌اند. ترکیب Multi-Cloud با فناوری‌هایی مثل Kubernetes و DevOps روند رشد آن را سریع‌تر کرده است.
نتیجه گیری
Multi-Cloud و Hybrid Cloud هر دو روش‌های مدرن در استفاده از خدمات ابری هستند، اما انتخاب بین آن‌ها بستگی به نیاز کسب‌وکار، سطح امنیت، بودجه و توان فنی شما دارد.
اگر به دنبال پایداری بالا و عدم وابستگی به یک سرویس‌دهنده خاص هستید، Multi-Cloud یک انتخاب هوشمندانه برای آینده است.
